همچون تمامی قطعات الکترونیکی، هاردها نیز طول عمر مشخصی دارند و برای همیشه نمی توانند بدون ایراد کار کنند. این موضوع سبب می شود پس از مدتی قطعات موجود در آن ها به صورت ناگهانی خراب شود. اگرچه در بسیاری از اوقات علت خرابی هارد مشخص نیست اما امکان جایگزینی این قطعات وجود دارد. به همین خاطر در ادامه این مطلب به بیان نشانه ها و دلایل خراب شدن هارد دیسک پرداخته‌ایم.

این روزها لپ  تاپ ها و کامپیوترهای خانگی نقشی مهم در زندگی روزمره ما ایفا می کنند. ممکن است از این دستگاه ها در محل کار یا مدرسه استفاده کنیم و خرابی آن ها سبب شود که فعالیت های ما در این دو محل با اختلالات جدی روبرو شود. به همین دلیل بهتر است با اقداماتی که بعضاً بسیار ساده هستند از خرابی آن ها جلوگیری کنیم یا حداقل نشانه های خرابی هارد را زودتر از آنکه دیر شود شناسایی نماییم.

بدون شک یکی از مهم ترین قطعات موجود در لپ تاپ ها و کامپیوترهای خانگی، درایوهای ذخیره  سازی اطلاعات است. تقریباً تمامی ما اطلاعاتی مهم و حیاتی را بر روی این درایوها ذخیره می کنیم و حتی فکر از دست دادن آن ها نیز برایمان کابوس وار و وحشتناک است. این موضوع سبب می شود که توجه مداوم به این درایوها از اهمیت زیادی برخوردار باشد و اقداماتی ویژه ای را برای حفظ سلامتی آن ها در پیش بگیریم.

 

 

خوشبختانه بسیاری از کامپیوترها و لپ تاپ های مدرن امروزی به حافظه های SSD مجهز شده اند که نسبت به هارد دیسک ها، درایوهای مقاوم تر و منسجم تری محسوب می شوند. حافظه های SSD دارای قطعات مکانیکی نیستند و به همین دلیل محافظت از آن ها نسبت به حافظه های هارد دیسک راحت تر است.

حذف قطعات مکانیکی در حافظه های SSD سبب شده است که آن ها در برابر شوک، سقوط از ارتفاع و لرزش مقاوم تر باشند. البته باید توجه داشت که حافظه های SSD نیز همچون حافظه های فلش در صورت نگه داری به صورت غیراصولی می توانند آسیب ببینند.

اما اگر این روزها در سیستم خانگی یا لپ تاپ خود از حافظه های هارد دیسک استفاده می کنید بهتر است به ادامه این مطلب در مورد علائم سوختن هارد توجه ویژه ای داشته باشید. این حافظه ها معمولاً پیش از اینکه به طور کامل خراب شوند و دیگر نتوانند به فعالیت خود ادامه دهند حداقل یکی از حالت های زیر را دارند. می توانید با بررسی هارد دیسک سیستم خود و شناسایی این حالت ها حداقل پیش از خرابی کامل، اطلاعات مهم و حیاتی خود را از آن ها خارج کنید.

 

 

تشخیص خرابی های هارد دیسک با استفاده از داده‌های S.M.A.R.T

S.M.A.R.T مخفف Self-Monitoring, Analysis and Reporting Technology به معنای فناوری خودنظارتی، تحلیل و گزارشگری است. این فناوری به هارد دیسک اجازه می‌دهد تا به طور مداوم وضعیت خود را بررسی کند و اطلاعات مربوط به این بررسی ها را در قالب پارامترهای S.M.A.R.T ذخیره کند. پارامترهای S.M.A.R.T شامل اطلاعات مختلفی در مورد وضعیت هارد دیسک هستند، از جمله:

• Health: وضعیت کلی هارد دیسک
• Temperature: دمای هارد دیسک
• Power-on Hours: تعداد ساعاتی که هارد دیسک روشن بوده است
• Start/Stop Count: تعداد دفعات روشن و خاموش شدن هارد دیسک
• Reallocated Sectors Count: تعداد بدسکتوری های هارد دیسک که به بخش های سالم منتقل شده اند
• Spin-Up Time: زمان لازم برای راه اندازی هارد دیسک

پارامترهای S.M.A.R.T می‌توانند برای نظارت بر سلامت هارد دیسک و تشخیص مشکلات احتمالی استفاده شوند. اگر یکی از پارامترهای S.M.A.R.T به حالت هشدار یا خطای برسد، این بدان معناست که هارد دیسک ممکن است در معرض خرابی باشد. در اینجا برخی از پارامترهای S.M.A.R.T مهم تر آورده شده است:

• Reallocated Sectors Count: این پارامتر تعداد بدسکتوری های هارد دیسک که به بخش های سالم منتقل شده اند را نشان می‌دهد. افزایش این پارامتر می‌تواند نشانه ای از خرابی هارد دیسک باشد.
• Raw Read Error Rate: این پارامتر میزان خطا در خواندن اطلاعات از هارد دیسک را نشان می‌دهد. افزایش این پارامتر می‌تواند نشانه ای از خرابی هارد دیسک باشد.
• Seek Error Rate: این پارامتر میزان خطا در حرکت هد هارد دیسک را نشان می‌دهد. افزایش این پارامتر می‌تواند نشانه ای از خرابی هارد دیسک باشد.
• Power-on Hours: این پارامتر تعداد ساعاتی که هارد دیسک روشن بوده است را نشان می‌دهد. افزایش این پارامتر می‌تواند نشانه ای از کاهش عمر هارد دیسک باشد.

برای بررسی پارامترهای S.M.A.R.T هارد دیسک می‌توانید از نرم افزارهای مختلفی استفاده کنید. برخی از نرم افزارهای محبوب برای بررسی پارامترهای S.M.A.R.T عبارتند از:

• CrystalDiskInfo: این نرم افزار رایگان و منبع باز است و برای ویندوز، macOS و لینوکس در دسترس است.
• Hard Disk Sentinel: این نرم افزار پولی است و برای ویندوز و macOS در دسترس است.
• SeaTools: این نرم افزار رایگان است و برای ویندوز در دسترس است.

با بررسی منظم پارامترهای S.M.A.R.T هارد دیسک می‌توانید از خرابی احتمالی هارد دیسک جلوگیری کنید یا آن را به موقع شناسایی کنید.

در نوشتار پیش رو به معرفی 5 پارامتر مهم علل خرابی هارد می‌پردازیم که ضمن اطلاع از دلایل خراب شدن هارد دیسک، می‌تواند خرابی احتمالی را با دقت بسیار بالا پیش‌بینی کند.

 

 

همان‌طور که می‌دانید S.M.A.R.T یک سیستم نرم افزاری در سطح Firmware هارد دیسک‌ها است که با هدف پیش بینی علت خرابی هارد، پارامترهای مختلفی را پایش و گزارش می‌کند. در حقیقت هدف از پیاده سازی استاندارد S.M.A.R.T در هارد دیسک‌ها پیش بینی دلایل خرابی هارد دیسک ها برای کاربر و تعویض آن پیش از وقوع خرابی است.

همچنین سازندگان و تعمیرکاران از اطلاعات S.M.A.R.T جهت عیب یابی استفاده می‌کنند. اهمیت S.M.A.R.T غیر قابل انکار است اما در تفسیر اطلاعات آن بسیاری مواقع اشتباه رخ می‌دهد، برای مثال برنامه‌های غیر تخصصی و غیر استاندارد با کوچک‌ترین تغییری در پارامترهای S.M.A.R.T، هشدارهای گمراه کننده به کاربر نمایش می‌دهند یا به سادگی از خطاهای جدی می‌گذرند که در نهایت به خرابی ناگهانی می‌انجامد.

اطلاعات S.M.A.R.T در همه هارد دیسک‌ها یکسان نیست، همچنین تعداد پارامترهای آن در محصولات سازندگان مختلف متفاوت است و حتی کارکرد آنها نیز می‌تواند متفاوت باشد، با این حال از مجموع ده‌ها پارامتر آن، باید 5 پارامتر خراب شدن هارد اکسترنال را جدی گرفت و هرگونه تغییر در آنها می‌تواند پیش بینی کننده خرابی باشد. این پنج پارامتر شامل موارد زیر است:

• Reallocated_Sector_Count
• Reported_Uncorrectable_Errors
• Command_Timeout
• Current_Pending_Sector_Count
• Offline Uncorrectable

مطالعات انجام شده بر روی نزدیک به 40,000 دستگاه هارد دیسک نشان می‌دهد پنج پارامتر فوق با دقت و اطمینان نسبتاً بالایی قادر به پیش بینی خرابی های هارد دیسک‌ها هستند، بنابراین آنها را جدی بگیرید.

 

در ادامه به تشریح هر یک از پارامترهای پنج گانه خرابی هارد اکسترنال می‌پردازیم:

پارامتر Reallocated_Sector_Count

مقدار گزارش شده این پارامتر بررسی مشکلات هارددیسک را باید کاملاً جدی گرفت، چرا که این پارامتر به عنوان یکی از دلایل خراب شدن هارد دیسک بیانگر تعداد سکتورهای جابجا شده است، به بیانی دیگر Reallocated_Sector_Count تعداد بدسکتورها را بازتاب می‌دهد و با عبور از صفر یا افزایش آن، شانس خرابی و از دست رفتن اطلاعات به شدت افزایش می‌یابد. جابجایی داده‌های ثبت شده در سکتورهای معیوب (Reallocating) این امکان را فراهم می‌کند تا به رغم وجود سکتورهای معیوب بتوان از هارد دیسک استفاده کرد. هرچند وجود یک یا چند سکتور خراب لزوماً نگران کننده نیست، اما افزایش آن را باید زنگ خطر دانست.

• مقدار عادی: صفر
• اهمیت: بسیار جدی
•  مقدار هشدار دهنده: مقدار غیر صفر

خطاهای Reported_Uncorrectable_Errors

این پارامتر به عنوان یکی از نشانه های خرابی HDD تعداد خطاهای غیر قابل اصلاح رخ داده در خواندن اطلاعات را نشان می‌دهد. خطاهای غیر قابل اصلاح از طریق مکانیزم های تصحیح خطا تعبیه شده به معنای وجود مشکلی جدی در سطح هارد دیسک است و خطاهای رخ داده به خرابی اطلاعات ذخیره شده می‌انجامد.

توصیه می‌شود به محض افزایش مقدار Reported_Uncorrectable_Errors به پشتیبان گیری از اطلاعات هارد دیسک و تعویض آن اقدام کنید.

• مقدار عادی: صفر
• اهمیت: بسیار جدی
• مقدار هشدار دهنده: مقدار غیر صفر

 

مشخصه Command_Timeout

این پارامتر بررسی علت خرابی هارد، تعداد فرامین خواندن-نوشتن ناتمام را نشان می‌دهد که حاکی از وجود خطای بسیار جدی است و قویاً توصیه می‌شود آن را جدی بگیرید. در صورتی که با تعویض کابل رابط همچنان این مقدار افزایش پیدا کرد، برای تعویض فوری هارد دیسک اقدام کنید.

• مقدار عادی: صفر
• اهمیت: بسیار جدی
• مقدار هشدار دهنده: مقدار غیر صفر

بررسی پارامتر Current_Pending_Sector_Count

این پارامتر خرابی های هارد، بیانگر تعداد سکتورهای موجود در صف جابجایی است، به عبارتی دیگر تعداد سکتورهای ضعیف را نشان می‌دهد که جهت جابجایی به سکتورهای سالم در صف قرار گرفته‌اند. عبور این مقدار از صفر به معنای وجود سکتور معیوب است. در صورتی که مقدار این پارامتر به صفر کاهش پیدا نکرد یا افزایش یافت، آن را به عنوان دلایل سوختن هارد کامپیوتر و زنگ خطر جدی تلقی کنید.

• مقدار عادی: صفر
• اهمیت: بسیار جدی
• مقدار هشدار دهنده: مقدار غیر صفر

خطای Offline Uncorrectable

این پارامتر که با نام‌های Uncorrectable Sector Count و Off-Line Scan Uncorrectable Sector Count نیز شناخته می‌شود، مجموع تعداد خطاهای رخ داده در نوشتن-خواندن اطلاعات در یک سکتور را نشان می‌دهد و افزایش آن به معنای وجود عیب جدی در سطح دیسک (پلاترها) یا دیگر اجزای متحرک هارد دیسک است. مقدار این پارامتر بسیار حیاتی بوده و افزایش آن از علائم سوختن هارد دیسک محسوب می‌شود.

• مقدار عادی: صفر
• اهمیت: بسیار جدی
• مقدار هشدار دهنده: مقدار غیر صفر

علاوه بر 5 پارامتر معرفی شده که جهت خواندن و بررسی آنها باید از برنامه‌های ارائه شده توسط خود سازنده یا برنامه‌های مستقل نظیر CrystalDiskInfo استفاده کنید، علائم و نشانه‌های دیگری نیز وجود دارد که در ادامه این مطلب بدان پرداخته‌ و دلایل خراب شدن هارد را بیان کرده‌ایم.

صداهای غیر عادی، علت خرابی هارد کامپیوتر

 

 

اگرچه هارد دیسک ها، حافظه هایی ارزان قیمت محسوب می شوند اما در مراحل تولید آن ها از قطعات و فناوری هایی استفاده می شود که به استحکام و دوام آن ها کمک زیادی می کند.

این حافظه ها دارای قطعاتی با عنوان پلاتر هستند که با سرعت هزاران دور بر دقیقه می چرخند. علاوه بر این بازوی طراحی شده در این حافظه ها نیز به گونه ای عمل می کنند که در چند میلی ثانیه حرکاتی رو به جلو و عقب داشته باشند. اما تمامی این قطعات مکانیکی به گونه ای طراحی شده اند که در هنگام کار، تقریباً هیچگونه صدایی را تولید نکنند.

ممکن است هنگامی که هارد دیسک ها در حال استفاده هستند صدایی آرام شبیه به چرخش و کلیک کردن را در آن ها بشنوید. توجه داشته باشید که این تنها صدایی است که توسط هارد دیسک ها تولید می شود.

هر صدایی که بیشتر از این از هارد دیسک ها شنیده شود می تواند نشانه ای برای خرابی آن باشد. البته ممکن است هارد دیسک های موجود در سیستم های قدیمی با استفاده از فناوری های جدید تولید نشده باشند و به این علت صداهای بیشتری تولید کنند.

اما اگر از یک سیستم مدرن یا مجهز به هارد دیسک های جدید استفاده می کنید و از درون آن صدایی شبیه به برخورد قطعات فلزی به گوش می رسد، به احتمال فراوان این درایو آسیب دیده است. در هنگام بررسی علت خرابی هارد دیسک سیستم خود به صداهایی همچون بوق، کلیک های بلند و تغییر سریع و مدوام سرعت چرخش دقت بیشتری داشته باشید.

توصیه می شود به هیچ وجه نشانه های خرابی HDD را نادیده نگیرید. ممکن است هارد دیسک شما در حال حاضر عملکرد خوبی داشته باشد، اما توجه داشته باشید که صدای تولید شده ناشی از مشکلات مکانیکی در درایو شما است و در آینده نزدیک خود را نشان می دهد.

استفاده بیشتر از هارد دیسک های دارای مشکلات مکانیکی سبب می شود که آن ها به طور کلی از کار بیافتند. به همین دلیل به محض شنیدن صداهای اضافی، ضمن بررسی علائم سوختن هارد دیسک از استفاده از آن ها دست بکشید.

تحت این شرایط برای رفع خرابی های هارد کار خاصی نمی توانید انجام دهید. بهترین اقدام لازم در این حالت، تهیه نسخه پشتیبان از اطلاعات ذخیره شده بر روی هارد دیسک در سریع ترین زمان ممکن است. سپس این درایو را با یک هارد دیسک جدید جایگزین کنید.

 

 

درایوهای نوری همچون DVD-ROM یا درایوهای Blu-ray، در هنگام کار نسبت به هارد دیسک ها نویز و صدای بیشتری تولید می کنند. هنگامی که یک دیسک را درون این درایوها قرار می دهید در هنگام چرخش و خواندن اطلاعات آن صداهایی به گوش می رسد که محصول حرکت موتورهای الکترونیکی و در نتیجه جابه جایی هوا درون درایو است.

با توجه به اینکه در تولید بدنه درایوهای نوری نسبت به هارد دیسک ها از مواد با استحکام پایین تری استفاده می شود، صدای تولید شده توسط آن ها راحت تر قابل شنیدن است. البته با توجه به اینکه درایوهای نوری این روزها به ندرت استفاده می شوند و آن ها برخلاف هارد دیسک ها همیشه مورد استفاده قرار نمی گیرند، کاربرد این مواد با استحکام پایین تر، طبیعی به نظر می رسد.

البته درایوهای نوری نیز می توانند پس از آسیب دیدن، لرزش و صداهای اضافی و بلندی را تولید کرده که به عنوان یکی دلایل خراب شدن هارد دیسک شناخته می‌شوند. به همین دلیل بهتر است به صدای درایوهای نوری نیز توجه نمایید و به محض شنیدن صداهای مشکوک، از استفاده بیشتر از آن ها خودداری کنید.

 

 

درایوهای SSD، حافظه های فلش و کارت های حافظه SD دارای قطعات مکانیکی نیستند و در آن ها از تراشه های حافظه و بردهای الکترونیکی استفاده شده است به همین دلیل در هنگام استفاده صدایی از آن ها تولید نمی شود. اگر سیستم خانگی یا لپ تاپ شما از این حافظه ها استفاده می کنند اما صدایی اضافه از درون آن ها به گوش می رسد باید به دیگر قطعات سخت افزاری خود توجه کنید.

حذف ناگهانی اطلاعات به دلیل خراب شدن هارد دیسک

یکی از علت خرابی هارد دیسک ها، حذف خودکار یک فایل یا بخشی از اطلاعات ذخیره شده بر روی آن است. بر روی هارد دیسک ها، اطلاعات به صورت رشته ای از بایت ها ذخیره سازی نمی شوند، بلکه آن ها به صورت بلوک یا بسته های کوچکی از داده به ثبت می رسند. بسته های کوچک داده که مربوط به یک فایل هستند ممکن است در هنگام ذخیره  سازی بر روی هارد دیسک به صورت فیزیکی در کنار یکدیگر قرار بگیرند و یا در سطح این درایو پخش شوند.

در این بخش از مطلب انواع خرابی هارد کامپیوتر باید گفت که تنها اتفاقی که لازم است رخ دهد تا این فایل از هارد دیسک حذف شود این است که در اثر خرابی های هارد یکی از این بسته های داده آسیب ببیند و دیگر نتوان بر روی درایو به آن دسترسی پیدا کرد. تحت این شرایط هنگامی که بر روی هارد دیسک خود به دنبال این فایل می گردید، سیستم عامل سعی می کند با یافتن تمامی این بسته ها، این فایل را تشکیل دهد اما به دلیل اینکه به تمامی آن ها دسترسی وجود ندارد فایل ناقص گزارش می شود.

 

 

به این ترتیب سیستم عامل وادار می شود این فایل را به عنوان اطلاعاتی آسیب دیده معرفی و یا اعلام کند که آن را به طور کلی پیدا نکرده است. حافظه NAND پس از هربار نوشتن بسته های داده بر روی درایو یا پاک کردن آن ها، خالی می شود و پس از چندبار تکرار حلقه های نوشتن یا پاک کردن، این بسته آسیب دیده دیگر در دسترس نخواهد بود.

در حال حاضر تولیدکنندگان حافظه های SSD از چند فناوری پیشرفته برای به حداقل رساندن این مشکلات بهره می برند؛ اما میزان تاثیر هرکدام از آن ها متفاوت است. حافظه های USB معمولاً طول عمر بسیار کوتاه تری نسبت به حافظه های SSD دارند به همین دلیل نباید برای ذخیره  سازی اطلاعات حیاتی به آن ها زیاد اتکا کرد.

در ادامه مبحث نشانه های خرابی HDD باید گفت که با توجه به این توضیحات اگر شاهد حذف خودکار اطلاعات خود از روی هارد دیسک ها هستید بهتر است در وهله اول هرچه سریع تر از آن ها یک پشتیبان تهیه کنید و سپس این درایو را با یک هارد دیسک جدید جایگزین کنید. باز هم توصیه می شود از حذف مشکوک فایل های خود از روی هارد دیسک ها چشم پوشی نکنید. همچنین بهتر است برای نگه داری فایل های پشتیبان از حافظه های USB استفاده نکنید. هارد دیسک ها و حافظه های Cloud بهترین گزینه برای این کار هستند.

مراقب تغییر ناگهانی عملکرد هارد دیسک ها باشید

از میان دیگر علت خرابی هارد دیسک ها می توان به تغییر ناگهانی عملکرد این درایوها اشاره کرد. برخلاف دو نشانه قبل که بررسی مشکلات هارد دیسک را با صرف کمی زمان امکان پذیر می‌کرد، برای مشاهده کاهش سرعت هارد دیسک خود باید بررسی های مفصل تری را صورت دهید.

قطعات سخت افزاری مورد استفاده در کامپیوترهای خانگی همچون CPU، حافظه رم و هسته های گرافیکی در بازه های زمانی کوتاه مدت، کاهش سرعت و عملکرد چندان زیادی را از خود نشان نمی دهند. در اصل باید گفت که در این بازه های زمانی تنها ممکن است به دلیل کاهش سرعت فن های خنک کننده و گرم شدن بیش از حد تراشه ها شاهد افت عملکرد این قطعات سخت افزاری شویم و حداقل بر روی کاغذ عملکرد این قطعات تغییرات چندانی نمی کند.

در حال حاضر کامیپوترهای خانگی بیش از هر چیز در بخش نرم افزار کند می شوند. به علت حجم بیش از حد اطلاعات ذخیره شده، بارگذاری تعداد بیشتری از برنامه ها در پس زمینه و همچنین باگ های فراوانی که به علت بروزرسانی سیستم عامل در طی چند سال ایجاد شده است، سیستم های خانگی و لپ  تاپ ها در این بخش سرعت کمتری پیدا می کنند.

 

 

اگر هارد دیسک ها و به طور کلی درایوهای ذخیره  سازی اطلاعات، از نظر سلامتی دچار مشکل شوند با یک افت محسوس عملکرد همراه خواهند شد. با توجه به دلایل خراب شدن هارد اگر به صورت ناگهانی کاهش سرعت و عملکرد سیستم خانگی یا لپ تاپ خود را حس کردید بهتر است سلامتی درایو ذخیره  سازی اطلاعات آن را بررسی کنید. معمولاً این افت ناگهانی عملکرد در هنگام بوت سیستم عامل و دسترسی به فایل های ذخیره سازی شده مشاهده می شود.

هم هارد دیسک ها و هم حافظه های SSD می توانند این نشانه را داشته باشند و ایرادات ایجاد شده را به صورت افت سرعت و عملکرد به نمایش بگذارند. خطای مربوط به روبرو شدن با بسته های داده آسیب دیده در هردوی این درایوها قابل مشاهده است و این موضوع سبب می شود که آن ها زمان بیش از حد و غیرمعمولی را برای خواندن و نوشتن فایل ها صرف کنند. در بسیاری از اوقات این فرآیند حتی با خطا همراه و موجب نمایش پیغام های هشدار می شود.

البته همانطور که در بالا گفته شد ممکن است دلیل کاهش سرعت و عملکرد درایوهای ذخیره سازی ایرادات نرم افزاری باشد که از علائم سوختن هارد دیسک هم محسوب می‌شود.

به ویژه این روزها که بروزرسانی های منتشر شده برای سیستم عامل ویندوز 10 بیش از اینکه به بهبود عملکرد کمک کند موجب کندی آن و اضافه شدن مشکلاتی بیشتر می شود که در نهایت ممکن است منجر به نیم سوز شدن هارد اکسترنال شود. این بروزرسانی ها حتی اگر از نظر ساختار ایرادی نداشته باشند می توانند موجب تغییر تنظیمات صورت گرفته در سیستم عامل شوند و عملکرد آن را کند کنند.

 

 

در کنار بروزرسانی ها، در حال حاضر یکی از مهم ترین دلایل خرابی های هارد دیسک و کندی سیستم های خانگی، بدافزارها هستند که سبب می شوند بخش قابل توجهی از توان پردازنده در پس زمینه مشغول شود. با توجه به این اطلاعات بهتر است پس از مشاهده کندی سرعت سیستم خود، جدیدترین بروزرسانی های نصب شده و همچنین احتمال آلودگی به بدافزارها را بررسی کنید.

اگر به تازگی بروزرسانی جدیدی بر روی سیستم خود نصب نکرده اید و از آن به خوبی در برابر بدافزارها مراقب می کنید و در عین حال کاهش سرعت و عملکرد را شاهد هستید بهتر است درایو های ذخیره سازی را با احتمال آسیب رسیدن به آن ها بررسی کنید.

همانطور که گفته شد بررسی نشانه های خرابی HDD در درایوهای ذخیره  سازی به بررسی های مفصلی نیاز دارد. پیشنهاد می شود پیش از تصمیم برای تعویض هارد دیسک یا حافظه SSD سیستم خود، این بررسی ها را از جوانب مختلف صورت داده و علت داغ شدن هارد کامپیوتر را کشف کنید.

بالا نیامدن درایو بوت به دلیل خرابی هارد دیسک

 

 

تقریباً تمامی ما حداقل برای یک بار این علت خرابی هارد دیسک را در سیستم خود مشاهده کرده ایم؛ چرا که آسیب رسیدن به درایو بوت سیستم عامل یک مشکل رایج برای کاربران سیستم های خانگی و لپ تاپ ها است.

ممکن است در حالی که روز گذشته به راحتی از سیستم خود استفاده کرده اید، امروز پس از روشن کردن دستگاه خطایی با عنوان «insert boot disk and press any key» را بر روی صفحه نمایشگر مشاهده کنید. این در حالی است که همچون همیشه انتظار دیدن لوگوی ویندوز یا سیستم عامل کنونی دستگاه خود را داشته اید.

در وهله اول باید توجه داشت که نمایش این پیغام در صفحه بوت سیستم عامل به صورت قطعی به معنای آسیب دیدن هارد دیسک یا حافظه SSD نیست. ممکن است بروزرسانی BIOS یا استفاده از یک BIOS جدید سبب بروز این اتفاق شده باشد. اگر به تازگی ها BIOS دستگاه خود را بروزرسانی نکرده اید نمایش این پیغام و خراب شدن درایو بوت می تواند به دلیل آسیب دیدن درایو ذخیره  سازی رخ داده باشد.

تحت این شرایط در بهترین حالت باید برای تعمیر درایو بوت سیستم خود اقداماتی را انجام داده و به کشف علت قطع و وصل شدن هارد کامپیوتر بپردازید. ممکن است این اقدامات هیچگاه ایرادات ایجاد شده در درایو ذخیره سازی را برطرف نکند و مجبور شوید با اطلاعات ذخیره شده بر روی درایو بوت سیستم خود خداحافظی کنید.

البته در بسیاری از حالات می توان با نصب یک سیستم عامل جدید اطلاعات موجود بر روی دیگر درایوها را بازیابی کرد. تحت این حالت حتماً سلامت درایو ذخیره سازی خود را بررسی کنید و در صورت تایید آسیب یا خرابی، یک درایو جدید تهیه کنید.

گاهی از اوقات آسیب به درایو بوت سیستم عامل به قدری است که PC یا لپ  تاپ حتی در صفحه بوت نیز با مشکلاتی روبرو می شود و نمی تواند آن را بارگذاری کند. این موضوع نشان می دهد که به احتمال فراوان آسیب وارد شده به درایو ذخیره سازی جدی است.

پس از مشاهده پیغام خطا در صفحه BIOS، بهترین راه برای بررسی دلایل خراب شدن هارد دیسک و بررسی سلامت درایو ذخیره سازی، خارج کردن هارد دیسک یا درایو SSD از دستگاه و قرار دادن آن بر روی دستگاهی دیگر به عنوان حافظه ثانویه است.

تحت این شرایط می توانید با استفاده از نرم افزارهای تخصصی میزان آسیب احتمالی به درایو را ارزیابی کنید و یا اقداماتی جهت تعمیر آن صورت دهید. با این کار حتی می توانید اطلاعات حیاتی و مهم خود را به درایو دیگری منتقل کنید.

 

 

گاهی اوقات یکی از نشانه های خرابی HDD و مشکلات ایجاد شده بر روی درایو بوت به دلیل آلوده شدن آن به بدافزارها است. در این صورت باید با استفاده از نرم افزاری مناسب، آن را پاکسازی کنید. اگر به نرم افزارهای تخصصی دسترسی ندارید در وهله اول می توانید درایو ذخیره سازی خود را با استفاده از قابلیت های داخلی موجود در سیستم عامل بررسی کنید.

آسیب دیدن درایو بوت در حال حاضر یک مشکل رایج نزد کاربران است. اگرچه در طی سال های اخیر با گسترش حافظه های SSD این مشکلات کمتر شده است اما می توان با اقداماتی پیشگیرانه از بروز آن جلوگیری کرد. به عنوان مثال می توان برای نصب سیستم عامل از یک درایو اختصاصی استفاده کرد و اطلاعات حیاتی و مهم را بر روی درایو دیگری ذخیره کرد.

خرابی های هارد دیسک و صفحات آبی مرگ (BSOD)

نمایش صفحات مرگ آبی در سیستم های خانگی و لپ  تاپ ها می تواند عوامل گوناگون و مختلفی داشته باشد. به ویژه در این روزها که مایکروسافت بروزرسانی ها و تغییرات گوناگونی را در سیستم عامل ویندوز 10 پیاده سازی می کند. با وجود این بهتر است با مشاهده این صفحات مرگ به دنبال علائم سوختن هارد دیسک خود بوده و حضور دیگر نشانه های آسیب دیدگی را در آن ها بررسی کنید.

صفحات مرگ آبی که به اختصار BSOD نامیده می شوند هنگامی از سوی سیستم های عامل نمایش داده می شود که دیگر آن ها نمی توانند به فعالیت مناسب و ایده آل خود ادامه دهند.

جدیدترین نسخه از سیستم های عامل ویندوز پس از نمایش این صفحات آبی یک کد QR را هم در پایین صفحه به نمایش می گذارند که در صورت اسکن کردن آن به یک صفحه وب منتقل می شوید و می توانید در آن اطلاعات کامل و جامعی در مورد این صفحه مرگ و مشکل پیش آمده در دستگاه خود دریافت کنید.

 

 

خوشبختانه حتی اگر یکی از نسخه های قدیمی از ویندوز استفاده می کنید نیز بازهم در زیر صفحات مرگ آبی عبارتی نمایش داده می شود که می توانید با جستجوی آن به این صفحه وب راهنما دسترسی پیدا کنید.

مایکروسافت معمولاً در این صفحات به کاربران توصیه می کند که به تغییرات نرم افزاری صورت گرفته در سیستم خود توجه داشته باشند. تغییراتی همچون نصب نرم افزارها، نصب درایورهای جدید و همچنین بروزرسانی های تازه می تواند مهم ترین دلایل نمایش این صفحات مرگ باشد.

اگر به تازگی این تغییرات نرم افزاری را در سیستم خود صورت نداده اید یا با حذف این تغییرات بازهم این صفحات مرگ را مشاهده می کنید می توان گفت به احتمال زیاد درایو ذخیره سازی اطلاعات شما آسیب دیده است. بهتر است در این مواقع در سریع ترین زمان ممکن از اطلاعات مهم خود نسخه پشتیبان تهیه کنید و بررسی های بیشتری بر روی درایو ذخیره سازی خود صورت دهید.

چگونه خرابی هارد دیسک خود را برطرف کنم؟

در ادامه روش هایی را بررسی می‌کنیم که می‌توانیم هارد دیسک خود را تعمیر کنیم. البته در صورت آسیب فیزیکی به هارد این روش‌ها کارساز نخواهد بود و باید به یک تعمیرکار ماهر مراجعه کنید.

اسکن آنتی ویروس را اجرا کنید

اگر از هارد اکسترنال استفاده می‌کنید آن رایانه  متصل کنید و از نرم افزارهای آنتی ویروس  قابل اعتماد برای اسکن درایو یا سیستم استفاده کنید. گاهی مشاهده می‌شود که، ویروس ها و بدافزارها می‌توانند چنین خطاهایی را ایجاد کنند. بنابراین، اسکن آنتی ویروس ممکن است هارد دیسک خراب را تعمیر کرده و درایو را به حالت اول بازگرداند دهد.

 

 

اسکن CHKDSK را انجام دهید

اسکن CHKDSK برای درایو ذخیره سازی مناسب است و باید هر چند وقت یکبار آن را اجرا کنید. CHKDSK  مناسب برای رفع بد سکتور در هارد است. فقط کافی روی درایو مورد نظر راست کلیک کرده ، گزینه properties  را انتخاب و سپس از تب Tools گزینه check  را انتخاب کنید. با این روش اسکن درایو فعال شده و خطاهای سیستمی رفع خواهد شد.

روش بعدی استفاده از سیستم DOS است. از قسمت START در ویندوز نوار RUN را پیدا کرده و عبارت CMD را درآن تایپ کنید تا پنجره Prompt باز شود.اطمینان حاصل کنید که درایو خراب به سیستم وصل شده باشد. پس از اتصال عبارت chkdsk / r / f X را تایپ کنید. حرف X نام  درایو خراب است. X را با حرف درایو خراب خود جایگزین کرده و “Enter” را فشار دهید و تا انتهای پردازش منتظر بمانید.

 

منبع: شهر سخت افزار